Αναγνωρίστε τον θυμό σας και σπάστε το φαύλο κύκλο
ΤΟ ΑΓΚΑΘΙ ΤΟΥ ΜΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΘΥΜΟΥ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ
Ο θυμός είναι ένα από τα βασικά και πρωτόγονα συναισθήματά μας. Συχνά αδυνατούμε να τον διαχειριστούμε ή δυσκολευόμαστε να τον αποδεχθούμε.
Φαίνεται πολλές φορές να είναι προβληματικός ο τρόπος με τον οποίο βιώνουμε και αντιμετωπίζουμε το συναίσθημα του θυμού.
Υπάρχουν άραγε, διαφορετικοί θυμοί ή ο θυμός είναι ένας;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι ότι μπορεί να γίνει ένας σαφής διαχωρισμός σε διαφορετικούς τύπους θυμού.
Χωρίς αυτό ,βέβαια, να σημαίνει ότι ο καθένας από εμάς έχει έναν και μόνο τύπο θυμού.
Οι σημαντικότεροι ,λοιπόν, τύποι θυμού είναι οι ακόλουθοι:
Εστιασμένος θυμός
Πρόκειται για τον θυμό που είναι εστιασμένος σε ένα συγκεκριμένο θέμα και συχνά σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή κατάσταση. Με άλλα λόγια εάν σε ρωτήσει κάποιος ‘γιατί είσαι θυμωμένος;’ είσαι σε θέση να του δώσεις μία άμεση και ξεκάθαρη απάντηση.
Μη εστιασμένος θυμός
Εδώ γνωρίζεις ότι είσαι θυμωμένος, αλλά αδυνατείς να περιγράψεις το λόγο για τον οποίο είσαι θυμωμένος. Νοιώθεις να σε διακατέχει ένας διάχυτος θυμός. Μπορεί να απευθύνεται προς όλους και κανέναν την ίδια στιγμή. Γι’ αυτό και είναι πολύ συνηθισμένη η απάντηση του τύπου ‘Μου φταίνε όλα και τίποτα’.
Συσσωρευμένος θυμός
Στην περίπτωση του συσσωρευμένου θυμού δεν εξωτερικεύεις τον θυμό σου για καιρό. Έτσι αυτός φαίνεται να μαζεύεται με τέτοιο τρόπο που λειτουργεί εις βάρος σου και αθροιστικά. Μπορεί να εκδηλωθεί με ένα ξαφνικό ξέσπασμα ή να σωματοποιηθεί και να εκφραστεί με ψυχοσωματική νόσο.
Καταπιεσμένος θυμός
Πρόκειται για τη συνειδητή επιλογή να μην αφήσεις το θυμό σου να βγει προς τα έξω και να εκφραστεί. Πιστεύεις ότι το κόστος μιας τέτοιας πράξης θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το να παραμείνεις θυμωμένος. Καταπιέζεις, λοιπόν, την ανάγκη του να εξωτερικεύσεις το θυμό σου. Είτε προσποιείσαι ότι δεν είσαι θυμωμένος, είτε αποφεύγεις την επαφή σου με αυτό ή αυτόν που είσαι θυμωμένος.
Εξωτερικευμένος θυμός
Είναι ο θυμός που έχει ήδη εκφραστεί και δεν παραμένει μέσα σου. Ο εξωτερικευμένος θυμός δεν είναι απαραίτητα ένας πλήρως επεξεργασμένος θυμός, που έχει τελειώσει. Αλλά το γεγονός ότι έχει εξωτερικευθεί είναι πολύ σημαντικό.
Μη εξωτερικευμένος θυμός
Είναι ο θυμός, που δεν εκφράζεται, αλλά δεν είναι απαραίτητα καταπιεσμένος. Μπορεί προοδευτικά να γίνει συσσωρευμένος ή καταπιεσμένος .Έτσι, μπορεί να έχει πολλές αρνητικές συνέπειες, τόσο στον ψυχισμό σου, όσο και στις σχέσεις σου με τους άλλους.
Μισοτελειωμένος θυμός
Πρόκειται για τον θυμό, που έχει εκφραστεί με κάποιον τρόπο και μία συγκεκριμένη ένταση . Υπάρχει όμως και άλλη δουλειά γύρω από αυτόν. Είναι οι φορές που εξακολουθείς να έχεις την ανάγκη να εκτονώσεις περισσότερο το θυμό σου. Να πεις και άλλα, παρά το γεγονός ότι μίλησες ήδη.
Ο μισοτελειωμένος θυμός μπορεί να οδηγήσει σε έναν ανοιχτό λογαριασμό αν δεν κλείσει με τον κατάλληλο τρόπο.
Απωθημένος θυμός
Αν και αυτός ο τύπος θυμού φαίνεται να είναι ξεχασμένος, ουσιαστικά εξακολουθεί να λειτουργεί με τρόπο που σε παιδεύει. Μπορεί να βγει στην επιφάνεια με ερεθίσματα ,που θα σου δώσουν την αφορμή να τον θυμηθείς . Μπορεί όμως να παραμείνει και για καιρό απωθημένος. Η διαφορά αυτού του θυμού από τον συσσωρευμένο είναι ότι ο απωθημένος δεν είναι συνειδητός, ενώ ο συσσωρευμένος υπάρχει στο συνειδητό.
Ξέσπασμα
Τέλος, το ξέσπασμα ή όπως αλλιώς λέγεται η εκδραμάτιση είναι η απώλεια ελέγχου. Είναι, επίσης, η απουσία οποιασδήποτε λογικής επεξεργασίας. Με άλλα λόγια, λες ή κάνεις οτιδήποτε σου έρχεται στο μυαλό. Δεν υπολογίζεις τις συνέπειες των λόγων και των έργων σου. Συνέπειες, τόσο σε εσένα , όσο και στους άλλους.
Ένα ξέσπασμα οδηγεί, πολλές φορές, σε ενοχές και γίνεται ένας φαύλος κύκλος.
Για να μπορέσει κανείς να αποκτήσει μία υγιή σχέση με τον θυμό του θα πρέπει να περάσει από κάποια στάδια. Τα στάδια αυτά είναι: Να αναγνωριστεί και να ονοματιστεί ο θυμός, να διερευνηθεί και να εξηγηθεί. Επιπλέον, να εκφραστεί , να αποφορτιστεί και να επαναπροσδιοριστεί η στάση του ατόμου απέναντι στο θυμό.
Τέλος, να βρεθεί άλλος τρόπος διαχείρισης του θυμού και να δοκιμαστεί αυτός ο τρόπος με προβολή στο μέλλον.
Τα ευτυχισμένα ζευγάρια δεν είναι αυτά που δεν βιώνουν συγκρούσεις. Είναι αυτά που έχουν μάθει να επικοινωνούν αυτό το τόσο έντονο συναίσθημα του θυμού. Να μην αφήνουν άλυτα τα ζητήματα που το έχουν πυροδοτήσει.
Αλλά, παράλληλα, έχουν και τη διάθεση να επικοινωνήσουν και να αποδεχθούν τις διαφορές μεταξύ τους. Με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας μπορείτε να μάθετε να διαχειριζόσαστε τον θυμό. Να αποκτήσετε επίγνωση των στρεβλώσεων και των λανθασμένων εκτιμήσεων. Να δώσετε,έτσι, την ευκαιρία στον εαυτό σας να αναδομήσει τα ‘κακώς κείμενα’. Να προχωρήσετε μέσα από ένα πιο υγιές, πιο ώριμο και πιο λειτουργικό πρίσμα.
Αναγνωρίστε τον θυμό σας και σπάστε το φαύλο κύκλο
Θεοδοσία Μιχέλη Παπαπάνου
Ψυχοθεραπεύτρια Οικογένειας-Νηπιαγωγός