Ατομικισμός ή συλλογικότητα και μεγαλείο ψυχής
Ατομικισμός ή το δικαίωμα στη βαρβαρότητα
«ΕΓΩ θέλω!», «ΕΓΩ έχω!», «ΕΓΩ κατακτώ!», «ΕΓΩ κερδίζω!»
Εγώ, εγώ, εγώ. Σ’ έναν ακήρυχτο και χωρίς έλεος πόλεμο με τον συνάνθρωπο. Αναίμακτο; Ναι, αν η ψυχή δεν ματώνει.
Χιλιάδες μοναχικά «εγώ». Όσο πιο ψηλά στην κοινωνική πυραμίδα τόσο πιο ατομικιστικό το «εγώ».
«Εγώ θέλω κέρδος. Θέλω πλούτο, θέλω όλο τον πλούτο της Γης. Εγώ σκοτώνω. Εγώ βομβαρδίζω. Εγώ κάνω πόλεμο. Γιατί εγώ μπορώ».
Κι όταν ο πληγωμένος από τις σφαίρες μου, πάμπτωχος επειδή άρπαξα τη γη του και τον πλούτο της χώρας του με ρωτήσει «ναι, αλλά κι εγώ;», τότε του απαντώ: «Ατομικό μου δικαίωμα ο πλούτος. Ατομικό μου δικαίωμα και ο τρόπος του πλουτισμού. Ελεύθερος κόσμος! Δικαίωμά μου ο ατομικισμός, δικαίωμά μου και η βαρβαρότητα».
Ο άλλος πάλι απαντά: «Ναι, αλλά πεινάω. Υποφέρω. Αρρωσταίνω. Τα παιδιά μου πεινάνε». Τότε εγώ σε μια ηδονική κορύφωση του «δυτικού ονείρου» του απαντώ: «Πρόβλημά σου. Ας είχες κάνει καλύτερες επιλογές».
Και τι να κάνουμε; Θα ρωτήσεις, ίσως. Να καταργήσουμε την ατομικότητα;
Ποτέ! Γιατί είναι άλλο πράμα η ατομικότητα και άλλο ο ατομικισμός.
Ατομικότητα είναι η αυτοτέλεια του κάθε ανθρώπου, ενώ ατομικισμός είναι η ατομοκρατία. Δηλαδή το άτομο έναντι του κοινωνικού συνόλου.
Αντρική θεωρία. Η ιστορία δεν αναφέρει γυναίκες κατακτήτριες, γυναίκες πολεμάρχους, γυναίκες εξολοθρεύτριες φυλών και λαών. Γυναίκες Χίτλερ, γυναίκες Αλάριχους, γυναίκες Παπαδόπουλους ή γυναίκες Πινοσέτ. Τυχαίο; Καθόλου.
Μια γυναίκα που θηλάζει έναν άνθρωπο, δηλαδή δίνει ζωή από το ίδιο της το σώμα, δεν μπορεί να συμμετάσχει σε μαζική σφαγή. Μόνον ως εξαίρεση και εκτροπή από τη φύση της. Γιατί η γυναίκα προορίζεται από τη φύση να γίνει μάνα. Και είναι μάνα, ακόμη κι αν δεν έχει παιδιά.
Γι αυτό στέκομαι με μεγάλο σκεπτικισμό στη στράτευση των γυναικών και στη συμμετοχή τους σε πολέμους… Σκιάζομαι, μη χάσουμε τη φύση μας, την εγγενή ευαισθησία μας και τον τρυφερό ψυχισμό μας.
Και τι να κάνουμε; Θα ρωτήσεις ίσως. Να υπερασπιστούμε ως γυναίκες το «εμείς», θα σου απαντήσω.
Με το «εμείς» προοδεύει ο άνθρωπος. Το ωραίο «εγώ», το χωρίς ατομικισμό «εγώ» ανθίζει μέσα στο «εμείς». Κι εμείς οι γυναίκες το ξέρουμε καλά αυτό.
Συχνά πηγαίνω στο Μουσείο της Ακρόπολης για να δω τις Καρυάτιδες. «Η απάντηση της ομορφιάς στη βαρβαρότητα» όπως γράφω στον «Όρκο στο παρόν». Και σκέφτομαι ότι αυτό το αριστούργημα γλυπτικής, ομορφιάς κι ευαισθησίας το σμίλεψαν άνθρωποι που έζησαν με γνώμονα το «εμείς».
Γιατί στην Αθήνα του 5ου αιώνα, όποιος νοιαζόταν μόνο για το ατομικό του συμφέρον και όχι για το συμφέρον της πόλης, χαρακτηριζόταν «ιδιώτης» που σήμαινε «ηλίθιος», εξ ου και το idiot.
Έξυπνοι οι Αθηναίοι, γνώριζαν πως τα σπουδαία έργα ανθίζουν όπου ανθίζει η συλλογικότητα.
Αν η Ελλάδα κράτησε γλώσσα και πολιτισμό μες την οθωμανοκρατία, αυτό το πέτυχε με τη συλλογικότητα με πρωταγωνίστριες τις γυναίκες. Ο ατομικισμός θεωρούνταν εχθρική στάση απέναντι στο χωριό.
Μα και όλοι οι φωτισμένοι και υπέροχοι άντρες που, ανά τους αιώνες, υπηρέτησαν το «εμείς», εναντιώθηκαν στον ατομικισμό. Και βαρβαρότητα τον έλεγαν. Κι αυτό το μαρτυρούν τα γραπτά τους, τα έργα τους και οι θυσίες τους.
Άλλωστε, τι άλλο ήταν ήταν οι 300 του Λεωνίδα ή οι 200 της Καισαριανής παρά οι μαχητές του «εμείς»; Ελεύθεροι άντρες που έδωσαν τη ζωή τους για να μη νικήσει η βαρβαρότητα.
Οι Σπαρτιάτισσες δεν περίμεναν τους άντρες να γυρίσουν σπίτι. Ήξεραν.
Οι γυναίκες της Καισαριανής είδαν τους γιους τους έναν έναν να πέφτουν. Έσφιγγαν τα δόντια οι πρώτες, λούζονταν από τα δάκρυά τους οι δεύτερες.
Περήφανες όλες που τέτοιους άντρες εκείνες είχαν μεγαλώσει.
Ατομικισμός και βαρβαρότητα ή συλλογικότητα και μεγαλείο ψυχής με πρόταγμα ελευθερίας;
Ατομικισμός ή συλλογικότητα και μεγαλείο ψυχής
25/9/2020