Γιατί διαλέγουμε τοξικούς συντρόφους
Ο πραγματικός λόγος που επιλέγουμε τοξικούς συντρόφους και συναισθηματικά μη διαθέσιμους.
Οι λόγοι που επιλέγουμε τους τοξικούς ανθρώπους και τους συναισθηματικά μη διαθέσιμους συντρόφους δεν είναι μόνο συναισθηματικοί και ψυχολογικοί είναι κυρίως βιοχημικοί.
Όταν συναντάμε για πρώτη φορά έναν τοξικό σύντροφο ή ένα συναισθηματικά μη διαθέσιμο άτομο, ο δεσμός μας μαζί του εδραιώνεται μέσω της υπερβολικής προσοχής του ή της συναισθηματικής απομάκρυνσής του, εναλλάξ.
Η γνώση λοιπόν του τί κάνει ένας τοξικός σύντροφος στον εγκέφαλό μας, κάνει πιο πιθανό να απομακρυνθούμε νωρίς από σχέσεις που μπορεί να έχουμε με τοξικούς ανθρώπους και να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ισχυρός δεσμός μαζί τους, δημιουργήθηκε από βιοχημικούς παράγοντες.
Χημικές ουσίες και ορμόνες εμπλέκονται και δημιουργούν ένα ισχυρό κοκτέιλ προσκόλλησης που ελάχιστη σχέση έχουν με τα πλεονεκτήματα του ατόμου με το οποίο σχετιζόμαστε και τη σκιώδη συμπεριφορά του. Η υπερβολική προσοχή, η κολακεία, το καταπληκτικό σεξ, τα δώρα κλπ, απελευθερώνουν ντοπαμίνη στον εγκέφαλο.
Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που ελέγχει το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου μας, το οποίο δημιουργεί κυκλώματα ανταμοιβής, τα οποία στη συνέχεια δημιουργούν αυτόματους συσχετισμούς στον εγκέφαλό μας που συνδέουν τους ρομαντικούς μας συντρόφους με την ευχαρίστηση ακόμη και την επιβίωσή μας .
Η ντοπαμίνη ρέει πιο εύκολα στον εγκέφαλο όταν υπάρχει ένα πρόγραμμα ανταμοιβών «διακοπτόμενης ενίσχυσης» παρά ένα σταθερό πρόγραμμα.
Η αδυναμία ενός τοξικού συντρόφου να μας δώσει ό,τι χρειαζόμαστε μας κάνει να περιμένουμε τις καλές στιγμές και να συνεχίζουμε να επενδύουμε στη σχέση, όπως ένας παίκτης σε έναν κουλοχέρη που ελπίζει σε ένα υποθετικό κέρδος αν και χάνει.
Οι συναισθηματικά μη διαθέσιμοι τοξικοί σύντροφοι μπορεί να εξαφανιστούν για μέρες, μπορεί να σας γοητεύουν συνεχώς και επίσης να μην ανοίγουν τα χαρτιά τους για το που πάει η σχέσης σας. Είναι πάντα αόριστοι όταν σας μιλούν για το μέλλον και σας αφήνουν να μαντεύετε για τις πραγματικές τους προθέσεις σε καθημερινή βάση. Ψυχρή συμπεριφορά και ξαφνικές εξάρσεις στοργής.
Με άλλα λόγια; Ο εγκέφαλός μας μπορεί να γίνει μαζοχιστής, αναζητώντας τους ίδιους τους ανθρώπους που τον πλήγωσαν.
Από την άλλη πλευρά, η αποχώρηση από έναν τοξικό σύντροφο, κάτι που σίγουρα θα συμβεί κάποια στιγμή, τροφοδοτεί με ντοπαμίνη τα κυκλώματα ανταμοιβής του εγκεφάλου μας ούτως ώστε την επόμενη φορά που θα μας πλησιάσουν και θα μας ξανα-εξαπατήσουν , το φαινόμενο της ντοπαμίνης θα είναι πολύ πιο γλυκό.
Δυστυχώς, όσο μεγαλύτερη είναι η μη συναισθηματική διαθεσιμότητα ενός συντρόφου, τόσο πιο συναρπαστικός μας φαίνεται τουλάχιστον, στο κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου μας. Ας μην ξεχνάμε πώς δενόμαστε με αυτούς τους συντρόφους μέσω της δύναμης της αφής.
Η σωματική οικειότητα δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες σε δυσλειτουργικές σχέσεις να απελευθερώνουν αδιακρίτως ωκυτοκίνη, που εύστοχα ονομάζεται ορμόνη της «αγάπης» ή της «αγκαλιάς» .
Η ωκυτοκίνη προάγει όχι μόνο την προσκόλληση αλλά και την εμπιστοσύνη. Έτσι, η εξαπάτηση μας από έναν τοξικό σύντροφο δεν μας κάνει έξω φρενών, αλλά συνεχίζουμε να τον εμπιστευόμαστε τυφλά, ειδικά αν είμαστε σωματικά μπλεγμένοι μαζί του. Η επίδραση της ωκυτοκίνης επίσης είναι ισχυρότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
Η ωκυτοκίνη, η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη συνεργάζονται για να εδραιώσουν και να παγιώσουν τις αναμνήσεις που βασίζονται στον φόβο. Έτσι, ο φόβος και το άγχος σας σχετικά με την εγκατάλειψη από αυτόν τον σύντροφο, σε συνδυασμό με τη σωματική σας οικειότητα μαζί του, κάνουν πιο δύσκολο το να απομακρυνθείτε από αυτόν.
Ο φόβος απελευθερώνει επίσης ντοπαμίνη, η οποία και πάλι τροφοδοτεί αυτά τα κυκλώματα ανταμοιβής στον εγκέφαλό μας, αφήνοντάς μας να λαχταρούμε αυτή την έκρηξη αδρεναλίνης.
Ο φόβος και η ευχαρίστηση αναπόφευκτα μπλέκονται παρά τις καλύτερες προσπάθειές μας να σταματήσουμε τον ολοφάνερο παραλογισμό της συμπεριφοράς μας.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένα ζευγάρι που οδηγεί μαζί ένα τρενάκι του λούνα παρκ ή βιώνει ένα απειλητικό για τη ζωή του γεγονός δένεται ακόμη πιο στενά. Όταν ερωτευόμαστε, γινόμαστε εμμονικοί σαν τα άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή… κυριολεκτικά.
Έρευνες αποκάλυψαν ότι τα επίπεδα σεροτονίνης στον εγκέφαλό μας πέφτουν με παρόμοιο τρόπο όταν είμαστε ερωτευμένοι όπως συμβαίνει στον εγκέφαλο ατόμων με Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή.
Δεδομένου ότι η σεροτονίνη ρυθμίζει και σταθεροποιεί τη διάθεση, περιορίζοντας την εμμονική σκέψη, μπορείτε να φανταστείτε τα χαμηλά επίπεδα της όταν είμαστε ερωτευμένοι με κάποιον και μπορεί να καταστρέψει την ικανότητα της λήψης αποφάσεων και της κρίσης μας.
Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης ενθαρρύνουν επίσης τη σεξουαλική συμπεριφορά, επομένως η σεροτονίνη κάνει πιο πιθανό να παρασυρθούμε από δεσμούς που δημιουργούνται από την ωκυτοκίνη και την ντοπαμίνη επίσης.
Δεδομένου ότι η ντοπαμίνη απελευθερώνεται επίσης όταν αναπολούμε ευχάριστες αναμνήσεις, η συνεχής ονειροπόληση και η αναπόληση των πρώτων ρομαντικών στιγμών ενός γοητευτικού συντρόφου συχνά έχει ως αποτέλεσμα την ενίσχυση αυτού του κυκλώματος στον εγκέφαλο.
Γι’ αυτό συνήθως κρέμεστε από κάθε μήνυμα, περιμένετε με αγωνία το επόμενο τηλεφώνημα ή φαντασιώνεστε για το επόμενο ραντεβού ακόμα κι αν είναι με κάποιον που γνωρίζετε λογικά ότι δεν ταιριάζετε.
Οι τοξικοί σύντροφοι τείνουν να κυριαρχούν στον εγκέφαλό μας 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, με την απρόβλεπτη συμπεριφορά τους καθώς και τον έρωτά τους , οπότε δεν είναι περίεργο που αναπτύσσουμε έναν κατά τα άλλα παράλογο καταναγκασμό να επιστρέφουμε στους ίδιους τους ανθρώπους που μας πλήγωσαν.
Ο εγκέφαλός μας δεν λειτουργεί προς το συμφέρον μας όταν πρόκειται για κακά αγόρια, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο εγκέφαλός μας δεν μπορεί να αποκατασταθεί.
Η νευροπλαστικότητα μπορεί να κάνει νέες νευρικές συνδέσεις με παραγωγικούς τρόπους, όπως άσκηση, υγιείς κοινωνικούς δεσμούς, μουσική, ενδιαφέροντα και χόμπι.
Το κλειδί για τη θεραπεία από τον εθισμό στους τοξικούς συντρόφους βρίσκεται στην αντικατάσταση αυτού του ανθυγιεινού ναρκωτικού με πιο υγιεινές ανταμοιβές και εμμονές – αυτές που πραγματικά μας τρέφουν, κι όχι αυτές που μας λιμοκτονούν και μας αφήνουν να λαχταρούμε για τα επόμενα ψίχουλα που θα μας προσφέρει.
Το να ερωτεύεσαι έναν επικίνδυνο σύντροφο μοιάζει πολύ με το να είσαι ένα βαριά εθισμένος. Για να επιβιώσουμε από τα αποτελέσματα στέρησης, πρέπει να αρχίσουμε να απογαλακτιζόμαστε από την τοξικότητα.
Μάθετε για τις τοξικές σχέσεις και πώς αυτές μας επηρεάζουν από την Δρ. Λίζα Βάρβογλη, Ψυχολόγο/Ψυχοθεραπεύτρια με ένα κλικ εδώ: https://bit.ly/3q0Vq7J
Γιατί διαλέγουμε τοξικούς συντρόφους