Trolling διαταραγμένες προσωπικότητες και ένδικα μέσα
TROLLING – ΤΟ ΝΕΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ
Τo trolling στο διαδίκτυο είναι ένα φαινόμενο που έχει κερδίσει φήμη και δημοτικότητα κατά την τελευταία δεκαετία.
Ο λόγος είναι η αύξηση της χρήσης των κοινωνικών δικτύων και της ανωνυμίας που προσφέρεται στις διαδικτυακές πλατφόρμες επικοινωνίας.
O όρος trolling έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει πολλών ειδών συμπεριφορές, κυρίως αρνητικές, στο διαδίκτυο. Ενδεικτικά, αναφέρουμε την κακόβουλη ή ενοχλητική δραστηριότητα που συνίσταται στην ανάρτηση αρνητικών ή ανούσιων σχολίων ή εικόνων.
Επίσης, την αγενή και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την εσκεμμένη πρόκληση αντίδρασης και διαταραχής σε μία κοινότητα.
Τέλος, την πρόκληση διαφωνίας και αναστάτωσης, την κατανάλωση χρόνου των θυμάτων, την χειραγώγηση της κοινότητας και την διάσπαση της εμπιστοσύνης της.
Το trolling έχει ως στόχο ανώνυμους χρήστες. Στο πλαίσιο αυτό ο troll μπορεί να μην γνωρίζει το θύμα του στον πραγματικό κόσμο.
Η ανωνυμία που προσφέρει το ίδιο το διαδίκτυο αποτελούν ένα σημαντικό αίτιο που καθοδηγεί το trolling.
Ενώ οι απαντήσεις των χρηστών στους troll (δηλαδή των ατόμων που κάνουν trolling), φαίνεται να συμβάλλουν στη διαιώνιση του φαινομένου.
Τα κίνητρα των ατόμων που εμπλέκονται σε συμπεριφορές trolling μπορεί να ποικίλουν.
Συχνά αναφέρεται ότι είναι η πλήξη, η διασκέδαση, η ψυχαγωγία, η απόλαυση, η προσέλκυση προσοχής.
Επίσης, η ικανοποίηση ενός αισθήματος ανωτερότητας και η επιβεβαίωση της κυριαρχίας και του ελέγχου των άλλων.
Αν και υπάρχουν πολλά είδη trolling ενδεικτικά θα γίνει αναφορά στο flamingtrolling. Πρόκειται για ένα φαινόμενο κατά το οποίο κάποιος ξεκινά μια φαινομενικά δικαιολογημένη συζήτηση ή θέτει μια ερώτηση.
Ο τελικός σκοπός του, όμως, είναι να τραβήξει την προσοχή των άλλων, σε ανούσιες συζητήσεις. Η αντικοινωνική συμπεριφορά είναι βασικό χαρακτηριστικό των ατόμων που κάνουν trolling.
Μερικοί trolls μπορεί να ισχυρίζονται ότι δεν γνώριζαν ότι η συμπεριφορά που επέβαλαν στους άλλους ήταν απαράδεκτη ή ακατάλληλη. Υπάρχουν διάφοροι τύποι troll.
Στην πρώτη ομάδα ανήκουν οι Haters (μισητές). Αυτοί επιθυμούν να προκαλούν αναταραχές στις διαδικτυακές συζητήσεις, χωρίς να έχουν κάποιο πραγματικό όφελος από τους άλλους.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι Lolcows. Αρέσκονται στο να προσβάλλουν άλλους για να προσελκύσουν την προσοχή σε αυτούς.
Στην τρίτη κατηγορία υπάρχουν οι Bzzzters. Σε αυτούς αρέσει να συζητούν διαδικτυακά, ανεξάρτητα από την ακρίβεια ή τη χρησιμότητα των σχολίων τους.
Στην τελευταία κατηγορία υπάρχουν οι Eyeballs. Τους αρέσει να παρακολουθούν τις διαδικτυακές συζητήσεις, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, για να δημοσιεύσουν ένα αρνητικό μήνυμα.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους είναι η μειωμένη αίσθηση αυτογνωσίας και η έλλειψη ενσυναίσθησης. Επίσης, η έλλειψη εμπιστοσύνης στις ικανότητές τους, το χαμηλό επίπεδο αυτοελέγχου και η από-εξατομίκευση.
Τα συναισθήματα από-εξατομίκευσης αποδυναμώνουν την ικανότητα ενός ατόμου να ρυθμίζει τη συμπεριφορά του. Το αποτέλεσμα είναι να στοχεύει άλλους.
Η παρορμητικότητα είναι, επίσης, ένα κοινό χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς πολλών troll. Το άτομο αυτό ενεργεί στιγμιαία σε απόκριση των άμεσων ερεθισμάτων του περιβάλλοντός του. Δεν έχει κάποιο σχέδιο και δεν εξετάζει τα αποτελέσματα και τις συνέπειες των πράξεών του.
Τα άτομα που αναφέρονται συχνά στη βιβλιογραφία ως θύματα του trolling είναι κυρίως οι γυναίκες.
Επίσης, τα άτομα με ιδιαίτερες σεξουαλικές προτιμήσεις, οι διασημότητες και οι πολιτικοί. Ωστόσο το trolling γίνεται και σε άλλα άτομα πέρα από αυτά.
Οι γυναίκες έχουν γίνει ιδιαίτερα επιρρεπείς σε βίαιη διαδικτυακή συμπεριφορά. Πολλές φορές έχει παρομοιωθεί με τη σωματική και ψυχική βία που βιώνουν πολλές γυναίκες στο φυσικό περιβάλλον του σπιτιού τους .
Αίτια trolling: Η επικοινωνία μέσω υπολογιστή που βασίζεται σε κείμενο, φαίνεται ότι προκαλεί περισσότερες διαφωνίες. Επιπλέον, οδηγεί στην έκφραση περισσότερο πολωμένων απόψεων, σε σχέση με την φυσική επικοινωνία πρόσωπο με πρόσωπο. Υπάρχει η διαθεσιμότητα της στιγμιαίας ανταλλαγής μηνυμάτων, η έλλειψη κοινωνικών υποδείξεων ή κοινών κανόνων που διέπουν τις αλληλεπιδράσεις.
Επίσης, η επικοινωνία στο διαδίκτυο παρέχει συχνά ανωνυμία. Έτσι οι άνθρωποι αισθάνονται ασφαλείς όταν συζητούν ευαίσθητα, ακατάλληλα και επικίνδυνα θέματα. Η ανωνυμία επιτρέπει στους χρήστες να αισθάνονται πιο σίγουροι.
Τους παρέχει την ευκαιρία να παρουσιάζονται διαφορετικά στο διαδίκτυο, χωρίς επιπτώσεις. Η αντιμετώπιση του trolling περιλαμβάνει κυρίως την απροκάλυπτη αγνόηση του troll.
Το μπλοκάρισμα ή την διαγραφή των μηνυμάτων του, όπου αυτό είναι εφικτό. Υπάρχουν, βέβαια, περιπτώσεις όπου το trolling εσωκλείει παράνομες δραστηριότητες και συμπεριφορές και προκαλεί σοβαρές βλάβες σε άτομα .
Τότε οι διαχειριστές και οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένδικα μέσα.
Οι έφηβοι αποτελούν μια ομάδα ατόμων που είναι ευάλωτοι στο trolling. Λειτουργούν τόσο ως troll, όσο και ως θύματα του trolling. Μια πρακτική πρόληψης θα μπορούσε να είναι η εκπαίδευσή τους για την κατάλληλη και την ορθή χρήση του διαδικτύου. Αλλά και η εκπαίδευσή τους για την ανάπτυξη καλής συμπεριφοράς στο διαδίκτυο.
Trolling διαταραγμένες προσωπικότητες και ένδικα μέσα
Θεοδοσία Μιχέλη Παπαπάνου
Ψυχοθεραπεύτρια Οικογένειας-Νηπιαγωγός